| Voir le sujet précédent :: Voir le sujet suivant |
| Auteur |
Message |
Maisse Arsouye
Inscrit le: 10 Nov 2004
Messages: 2037
Lieu: Djiblou, Waloneye
|
 écrit le Wednesday 10 May 06, 17:11 |
 |
|
Dj'èn ai d'dja causé avou mi soçon Pablo. Quand on m'cause do r'fondu, dji n'so nén co d'acord avou tot. Ca n'vout nén dîre qui dji n'vou nén d'on comun scrijâje. Dji pinse tofère qui c'est one boune idèye. Mins gn'a co sakantès-afaires qui n'mi vont nén et qui font qui dji n'sicri nén è r'fondu, ou adon quand dji n'pout nén fé ôrtumint ( wikipedia,... ).
I m'chone qui l'mia, c'est co d'dîre çoulà qui dji n'inme nén è r'fondu. No polans l'fé véci, tot spérant qui lès djins qui tûzenut su li r'fondadje vêront causer véci 
veye
Coulà c'est on problinme ! Dji vou bén lîre Walonîye pou Waloneye. Mins vile pou veye ou viladje pou veyaedje. Dji n'pourè mauy. Et vile n'ets nén on sorwalonde ou one pitite coinrece disfonduwe. On l'ètind à Chalèrwè, Nameûr, Nivèle,...
On poréve fé on novia bètchfèssi : lh. Adon vilhe si disfond'réve è veye, viye et vile. Ou adon on prind les deûs mots come pou Waloneye/Walonreye.
C'n'est nén on problinme qui por mi. Gn'arè nén brâmint des Namurwès pour scrîre veye. Por mi, c'est li pus gros problinme do r'fondu !
Vey.
Dilé mi, c'est vôy. I faut bén admète qui c'est pus aujî di lîre vey pou vôy qui dins l'ôte sens. C'est todi pus aujî di rinde one voyale moyale ou radoûcie qui di dviner qui faut dîre o.  |
|
|
|
 |
Psychedelik Barakî
Inscrit le: 06 Dec 2005
Messages: 458
Lieu: Djiblou, Wallifornie
|
| écrit le Wednesday 10 May 06, 19:02 |
|
|
C' est ene boune ideye di dvizer del rfondou.
Mi dji n' pout nén dîre ké dji scrit è rfondou, mins dj' a pris sacwants scrijâdjes ké dji troveus pus lodjike, dji vs mostre :
- El espace padri 'ne apostrofe. Paske dji trouve k' c' est pus aujî a lîre...
- Ni scrîre rén k' les "e" nén moyas : toudi 'ne question de lecture. Dj ' a veyou i gn a wêre ene avinture di Tintin è walon (Lès pindants dèl Castafiore)* scrîte è Feller ey è walon d' Okgnî. Ça m' a vraiymint sketé l' tiesse d' wêr des accints patavau !
-Pupont d' "Q". Rén k' des "C" obén des "K". Al cminçmint dj' aveus do mau a scrîre "K", dji scrîveus "QU"... Mins asteûre ça va : On s'habitue à tout
Par contre :
- Dji n' saye pus d' scrîre les "JH" o les "EY" au coron d' on mot... Paske dji n' sais may cwand i faut l' fé... Aujhey dji l' scrît Aujî.
-Gn endè a d' ôtes insi, mins dji n' m' endè sovéns pus asteûre...
* Pou Tintin et ses pindants, la, dji DOET vs dîre k' el prûmîre version k' dj' a veyou ç' asteut : Les berlokes del Castafiore en Aclot, el walon d' Nivele ! 8)  |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Saturday 13 May 06, 2:48 |
|
|
| maisse arsouye a écrit: | | Quand on m'cause do r'fondu, dji n'so nén co d'acord avou tot. |
Mins si vos estoz d' acoird avou sacwants bokets c' est ddja ça :-)
(li pus impôrtant c' est l' mwaisse idêye; après, les detays po on mot dné, ça pôreut todi candjî)
| Citation: | veye
Coulà c'est on problinme ! Dji vou bén lîre Walonîye pou Waloneye. Mins vile pou veye ou viladje pou veyaedje. Dji n'pourè mauy. Et vile n'ets nén on sorwalonde ou one pitite coinrece disfonduwe. On l'ètind à Chalèrwè, Nameûr, Nivèle,... |
C' est "viyaedje" avou "i" :-)
Po "veye", l' idêye pa drî c' est di rprinde ene viye foûme walone (on ritrove "-veye", "-viye" (et minme a des plaeces "-vaye") dins les nos d' plaece, minme dins des payis wice k' ont dit "vile".
| Citation: | | On poréve fé on novia bètchfèssi : lh. Adon vilhe si disfond'réve è veye, viye et vile. Ou adon on prind les deûs mots come pou Waloneye/Walonreye. |
On novea betchfessî c' est motoit ene miete trop tård po çoula; dj' a les pinses ki ça sereut pus åjhey d' accepter ene dobe disfondowe (come "pwel, poy", "rwè, roye").
L' idêye des dobes rifondowes c' est d' accepter on mot prin do francès (ou foirt mårké på francès) a costé del cogne pus walone, si cisse cogne la est tot l' minme bråmint foirt spårdowe ey eployeye.
Si vos vloz, fijhoz on ptit dossî po prezinter voste idêye, avou li spårdaedje des diferins prononçaedjes, l' eployaedje dins des scrijhaedjes d' asteure, evnd. et l' prezinter å raploû rfondaedje ki vént.
| Citation: | Vey.
Dilé mi, c'est vôy. I faut bén admète qui c'est pus aujî di lîre vey pou vôy qui dins l'ôte sens. C'est todi pus aujî di rinde one voyale moyale ou radoûcie qui di dviner qui faut dîre o. |
Po les infinitifs di kékès viebes, i gn a bråmint des foûmes diferinnes, on n' sait nén todi tchoezi ene rifondowe k' ireut dins tos les cas.
Po vey c' est: vèy, vîr, vôy, vèyî, veuy, veûr.
Li problinme c' est k' on pôrè todi trover po cåzu tchaeke mot, ene cogne k' est ene miete diferinne et nén rascoviete pås betchfessîs; mins si on prind totes les cognes, adon on piede l' advintaedje d' ene ortografeye ki c' est di poleur ricnoxhe les mots.
Tot cåzant d' çoula, dji saye di comprinde et d' adapter on programe di ratournaedje otomatike castiyan<->catalan; pol moumint dj' a on castiyan<->walon ki ricnoxhe ene pitite cintinne di mots et d' viebes, insi dji pout ratourner "las grandes abejas negras" et ça dene "les grandes moxhes al låme noeres" (oyi, l' ôre n' est nén djusse, i manke co des sacwès a fé), eyet dins l' ôte sinse "les grandès noerès moxhes" dene "las grandes negras moscas" (la avou, l' ôre n' est nén djusse).
pol ricnoxhance des mots, c' est assez åjhey (cwè ki, avou les spotchåves voyales do walon ça va esse pus deur); c' est copurade di fé l' djivêye di tos les "paradigmes" (sôre di mot eyet manire k' i candje di cogne; metans on paradigme foirt simpe, c' est po les omrins nos, avou on "s" po fé l' plurial; oyi, mins nén tos, "moes" metans, est èn omrin no k' a ddja on "s", on n' pout nén dire avou l' mot seu, s' il est å singulî ou å plurial, ça fwait ddja on 2inme paradigme...
Poy eto, fé des classes; metans ene classe po tos les addjectifs ki s' metèt pus voltî pa dvant (come les addjectifs di coleur), et fé des rîles po mete les mots al boune plaece cwand i dvèt esse dins èn ôre diferin d' on lingaedje a l' ôte.
Et poy fé l' minme pol francès po-z aveur on ratourneu fr<->wa :-) |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Saturday 13 May 06, 3:02 |
|
|
| Psychedelik Barakî a écrit: | | - El espace padri 'ne apostrofe. Paske dji trouve k' c' est pus aujî a lîre... |
C' est l' rîle tipografike da Francard çoula; et c' est l' veur ki c' est pus bea (et pol ricnoxhance lecsicåle otomatike avou les programes ça fwait ene nouzome diferince eto!)
| Citation: | Par contre :
- Dji n' saye pus d' scrîre les "JH" o les "EY" au coron d' on mot... Paske dji n' sais may cwand i faut l' fé... Aujhey dji l' scrît Aujî. |
portant por vos ça dvreut esse pus åjhey ki por mi, la k' on "j" c' est tofer (ou a 99%) on "jh"; dismetant k' por mi, les "jh", "xh", "sch", et "h" si prononcèt sovint l' minme :-)
(les "j" ki n' sont nén des "jh" c' est å pus sovint des mots calkés do francès, come "èponje", "Bèljike", "jate", "jèyografîye"... ki, e rfondou, divnèt "s(i)pondje", "Beldjike", "djate", "djeyografeye",...)
| Citation: | | * Pou Tintin et ses pindants, la, dji DOET vs dîre k' el prûmîre version k' dj' a veyou ç' asteut : Les berlokes del Castafiore en Aclot, el walon d' Nivele ! 8) |
Vos vloz dire, divant del vey e francès?
Mi ç' a stî avou "li ptit prince", djel a léjhou d' aprume e walon, et pus tård seulmint e francès (et divant çoula e castiyan, mins i gn a bén lontins cwand dj' esteut ptit valet) |
|
|
|
|
Maisse Arsouye
Inscrit le: 10 Nov 2004
Messages: 2037
Lieu: Djiblou, Waloneye
|
| écrit le Saturday 13 May 06, 9:12 |
|
|
| Pablo Saratxaga a écrit: |
Li problinme c' est k' on pôrè todi trover po cåzu tchaeke mot, ene cogne k' est ene miete diferinne et nén rascoviete pås betchfessîs; mins si on prind totes les cognes, adon on piede l' advintaedje d' ene ortografeye ki c' est di poleur ricnoxhe les mots.
|
Oyi, dji comprind bén. Mins dji vos cause di Nameûr, li maîsse-vile del Waloneye, et dès cognes d'avaur-là, nén d'one pitite coinrece disfondowe. Et come vos dijoz, à Châlèrwè c'èst vîr. Gn'a nén vey èt dès coinreces. Gn'a trwês grandès cognes.
Dji n'dit nén qui faut r'prinde totes lès coinreces cognes. Purdoz cérénje. On n'dit çoulà qu'à Djiblou èt avaur-là, et nén co amon lès djonnes. Dji comprind bén qu'on n'li pout nén r'prinde et qui n'faut waurder qui [céréjhe. Mins li r'fondu dwêt, po l'mwins', fé avou Lîdje, Nameûr èt Châlèrwè. Paski si li r'fondu n'èst nén r'pris dins cès trwês viles là, il èst moirt padvins d'awè schèpî !
Veye/vile et vey/vôy/vîr, i m'chone qu'on n'pout nén fé ôtrumint.
[/i] |
|
|
|
|
Psychedelik Barakî
Inscrit le: 06 Dec 2005
Messages: 458
Lieu: Djiblou, Wallifornie
|
| écrit le Saturday 13 May 06, 15:03 |
|
|
I m' chone eto. Paske c' est l' vraiy k' a l' fin, on arè on betchfessi pou tchaeke mot...
Ey hop, on sinonime di pus'... Ké dîs-dj', deûs o troes 
Tén, ene sacwè k' dji n' cnixhe nén : E rfondou, on doet scrîre el liyaizon des mots ? Come p.egz. : I gn a-st-on... obén I gn a on ey on l' dit sins l' scrîre... ??? |
|
|
|
|
Feintisti
Inscrit le: 09 Oct 2005
Messages: 1591
Lieu: Liège, Belgique
|
| écrit le Saturday 13 May 06, 15:42 |
|
|
Poqwè tch èt dj, qwand on peut scrîre ch èt j come è l'inglès?
Les simpes ch et j dèl Walon, c'èst todi dès francès mots o dès xh et jh...
Dj'inme bin scrîre:
jh = j / h
xh = ch / h
j = dj
ch = tch
Vos tûzez qwè d'ça? |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 10:39 |
|
|
| Psychedelik Barakî a écrit: | | Tén, ene sacwè k' dji n' cnixhe nén : E rfondou, on doet scrîre el liyaizon des mots ? Come p.egz. : I gn a-st-on... obén I gn a on ey on l' dit sins l' scrîre... ??? |
E rfondou les "lete di beloyance" (lettre euphoniques) on n' les loye k' avou l' mot di dvant: i gn a-st on..., end a-t i?, po-z ariver...
On n' mete nén ene loyeure po mårker on prononçaedje, mins po mårker on loyén di sins (insi, les mots compôzés on les mete avou ene loyeure, metans: solea-djus, prince-eveke, tîce-daegn,...
Et po les letes di beloyance, come c' est nén des vraiys mots, mins djusse ene (ou deus po "st") letes, on les loye å mot di dvat, po n' les nén leyî mierseules abandnêyes :-) |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 10:45 |
|
|
| Feintisti a écrit: | Poqwè tch èt dj, qwand on peut scrîre ch èt j come è l'inglès?
Les simpes ch et j dèl Walon, c'èst todi dès francès mots o dès xh et jh...
Dj'inme bin scrîre:
jh = j / h
xh = ch / h
j = dj
ch = tch
Vos tûzez qwè d'ça? |
on scrijheu bén "ch" et "j" divant 1905; mins dispoy adon l' åbitude est bén trop eraecinêye d' eployî "tch" et "dj".
L' idêye do rfondou n' est nén (ou n' esteut nén, todi) di fé on noû scrijhaedje a pårti d' rén, mins di prinde li ci k' est eployî (li Feller) eyet l' candjî ene miete po-z ariver a poleur sicrire tchaeke mot d' ene seule manire.
Ôtrumint, on pôreut ossu candjî tos les sons /k/ avou "k", tos les sons /s/ avou "s", candjî les "gue" e "ge" avou l' minme prononçaedje, candjî tos les ce, ça -> se, sa,... mins si ça s' a bén polou fé pol basse, ça n' si pôreut nén fé pol walon, la k' il a des raecenes latenes, et ki l' istwere et les viyès ortografeyes ont-st on pwès impôrtant.
Mins ça a stî discuté dins l' fijhaedje do rfondou, oyi. |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 11:17 |
|
|
| maisse arsouye a écrit: | | Veye/vile et vey/vôy/vîr, i m'chone qu'on n'pout nén fé ôtrumint. |
Po "vôy", on nel trove ki dins l' infinitif et pol "bodje C" (foûmes avou -nut et suddjonctif prezintrece singulî); dins tos les ôtes tins c' est "è" ou "wè"
E rfondou pol bodje C c' est "voey-" (et pol cbodje B avou):
vochal les diferinnès cognes pa payis:
bodje - rifondou - Lidje - Nameur - Coûtchant - Sud
A --- voey --- vèy --- vèy --- wèy --- vèy
B --- voe --- veû --- wè --- vi/wè --- viè/vè
C --- voey --- veûy --- vôy --- wèy --- vèy/wèch/wâch |
|
|
|
|
Maisse Arsouye
Inscrit le: 10 Nov 2004
Messages: 2037
Lieu: Djiblou, Waloneye
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 11:19 |
|
|
| Adon dji n'comprind nén poqwè c'èst sicrit vêy su l'wikipedia, èt nén voey :perplexe: |
|
|
|
|
Pablo Saratxaga
Inscrit le: 30 Jan 2006
Messages: 222
Lieu: A Rtene, etur Lidje et Vervî
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 14:46 |
|
|
Dji rprin m' messaedje (dji n' aveu nén yeu l' tins d' fini).
Avou les 3 bodjes ça fwait (ça va po 90% des viebes del 5inme sôre):
pr. : B, B-s, B-t, A-ans, A-oz, A-èt ~ C-nut
er. : A-a, A-as, A-a, A-îs, A-îz, A-ît
er.d.: A-eu, A-eus, A-eut, A-éns, A-îz, A-ént
fut. : B-rè, B-rès, B-rè, B-rans, B-roz, B-ront
cond.: B-reu, B-reus, B-reut, B-réns, B-rîz, B-rént
su.pr: C-e, C-es, C-e, A-anxhe, A-oxhe, A-exhe ~ C-nuxhe
su.d.: A-axhe, A-axhes, A-axhe, A-énxhe, A-îxhe, A-énxhe
imper: B, A-ans, A-oz
part.passé: (A-ou, A-owe)*
part.prez.: A-ant
*: disrîlé pol viebe vey, c' est nén voey-ou, voey-owe,
mins vey-ou, vey-owe; eyet on dobe pårticipe eployî dins l' codjowaedje (nén come addjectif): veu (eg: dj' a veu)
| maisse arsouye a écrit: | | Adon dji n'comprind nén poqwè c'èst sicrit vêy su l'wikipedia, èt nén voey :perplexe: |
c' est ossu par åbitude; on l' a todi scrît insi (e rfondou), tot simplumint.
Les foûmes k' egzistèt po d' bon c' est: vèy, vèyî, veûy, vi, vôy, voûy, vîr, veûr, wâr.
C' est l' veur ki "voey" pôreut rascovri "vèy, veûy, vôy, voûy" come dins "soeye" (seûye, sèye, sôye, soûye).
ça denreut adon: voey, voey voltî, rivoey, a rvoey, trevoey, prévoey,... ça n' vos shonnreut mia insi?
(a noter ki Djôr Sfazi n' inméve nén "vey" nerén, paski, cåze do betchfessî "-ey", i l' lijheut "vîy")
Dji mete on sudjet sol forom berdelaedje. |
|
|
|
|
Maisse Arsouye
Inscrit le: 10 Nov 2004
Messages: 2037
Lieu: Djiblou, Waloneye
|
| écrit le Sunday 14 May 06, 16:17 |
|
|
Oyi qu'c'èst mia !
Coulà, dji l'pout lîre vôy sins awè à tûzer deûs eûres. |
|
|
|
|
|
