CHAPITRE 4
LISTE DES VERBES
IRREGULIERS FRANCIQUES RHENANS
PAYS DE
PHALSBOURG (EST) – SARREBOURG (OUEST)
En général, c'est la
forme indiquée ici "ouest" qui est la plus courante en
francique rhénan. Sa caractéristique consiste à ne pas
prononcer la terminaison finale contrairement au –en de l'allemand
standard ou du –e des dialectes alémaniques . Observez :
gebissen - gebiss –
g'bisse
|
VERBES IRREGULIERS |
|
EST |
OUEST |
Traduction |
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
bisse |
ìch |
hànn |
g'bisse |
gebiss |
Mordre |
|
|
bìnde |
ìch |
hànn |
g'bunde |
gebung |
Lier |
|
|
bliwwe |
ìch |
bìn |
g'blìwwe |
geblìbb |
Rester |
|
|
broote |
ìch |
hànn |
g'brodelt |
gebrodelt |
Rôtir |
|
|
breche |
ìch |
hànn |
g'broche |
gebroch |
Briser |
|
|
bringe |
ìch |
hànn |
g'bròòcht |
gebrung |
Apporter |
|
|
èsse |
ìch |
hànn |
gèsse |
gèss |
Manger |
|
|
fàhre |
ìch |
bìn |
g'fàhre |
gefàhr |
Rouler |
|
|
fàlle |
ìch |
bìn |
g'fàlle |
gefàll |
Tomber |
|
|
fànge |
ìch |
hànn |
g'fànge |
gefàng |
Attraper |
|
|
finde /finge |
ìch |
hànn |
g'funde |
gefung |
Trouver |
|
|
flèje |
ìch |
bìn |
g'flöje |
gefloo |
Voler |
|
|
frèsse |
ìch |
hànn |
g'frèsse |
gefrèsse |
Bouffer |
|
|
frìere |
ìch |
bìn |
g'frore |
gefror |
Avoir froid |
|
|
gefrìere |
's |
ìsch |
g'frore |
gefror |
Geler |
|
|
géhn |
ìch |
bìn |
gànge |
gìnn |
Aller |
|
|
gènn |
ìch |
hànn |
gènn |
gènn |
Donner |
|
|
gelte |
ìch |
hànn |
g'golte |
gegélt |
Valoir |
|
|
gewinne |
ìch |
hànn |
g'wùnne |
gewùnn |
Gagner |
|
|
gefàlle |
ìch |
bìn |
g'fàlle |
gefàll |
Plaire |
|
|
geschehn |
's |
ìsch |
g'schèhn |
geschèhn |
Se produire |
|
|
grààwe |
ìch |
hànn |
g'grààwe |
gegrààb |
Creuser |
|
|
hawwe |
ìch |
hànn |
g'hawwe |
gehaw |
Taper |
|
|
héwe |
ìch |
hànn |
g'howe |
gehebt |
Lever |
|
|
heisse |
ìch |
hànn |
g'heisse |
geheiss |
S'appeler |
|
|
helfe |
ìch |
hànn |
g'holfe |
geholf |
Aider |
|
|
kùmme |
ìch |
bìn |
kùmme |
kùmm |
Arriver |
|
|
làde |
ìch |
hànn |
g'làde |
gelàdd |
Charger |
|
|
laufe |
ìch |
bìn |
g'loffe |
geloff |
Marcher |
|
|
lide |
ìch |
hànn |
g'litte |
gelitt |
Souffrir |
|
|
litte |
ìch |
hànn |
g'litte |
gelitt |
Sonner |
|
|
lèse |
ìch |
hànn |
g'lèse |
gelèst |
Lire |
|
|
lèje |
ìch |
bìn |
g'laaje |
gelèè |
Etre couché |
|
|
lééje |
ìch |
hànn |
g'löje |
geloow |
Mentir |
|
|
lonn / losse |
ìch |
hànn |
g'losst |
gelosst |
Laisser |
|
|
mèlge |
ìch |
hànn |
g'moligge |
gemolk |
Traire |
|
|
esse |
ìch |
hànn |
gèsse |
gèss |
Manger |
|
|
mèsse |
ìch |
hànn |
g'mèsse |
gemèsst |
Mesurer |
|
|
nèmme |
ìch |
hànn |
g'nùmme |
genùmm |
Prendre |
|
|
piffe |
ìch |
hànn |
g'pìffe |
gepìff |
Siffler |
|
|
rìewe |
ìch |
hànn |
g'rìwwe |
gerìbb |
Frotter |
|
|
rìsse |
ìch |
bìn |
g'rìsse |
gerìsse |
Arracher |
|
|
rìtte |
ìch |
hànn |
g'rìtte |
gerìtt |
Chevaucher |
|
|
rote |
ìch |
hànn |
g'rote |
gerot |
Deviner |
|
|
rufe / rüefe |
ìch |
hànn |
g'rüefe |
geruft |
Appeler |
|
|
suffe / süffe |
ìch |
hànn |
g'soffe |
gesoff |
Boire |
|
|
schelte |
ìch |
hànn |
g'scholte |
gescholt |
Disputer |
|
|
schère |
ìch |
hànn |
g'schore |
geschoow |
Tondre |
|
|
schine |
ìch |
hànn |
g'schìne |
geschint |
Briller |
|
|
schéésse |
ìch |
hànn |
g'schosse |
geschoss |
Tirer (fusil) |
|
|
schloofe |
ìch |
hànn |
g'schloofe |
geschloof |
Dormir |
|
|
schlàwe |
ìch |
hànn |
g'schlaawe |
geschlòò |
Taper |
|
|
schliesse |
ìch |
hànn |
g'schosse |
geschoss |
Fermer |
|
|
schniede |
ìch |
hànn |
g'schnitte |
geschnitt |
Couper |
|
|
schrìewe |
ìch |
hànn |
g'schrìewe |
geschrìbb |
Écrire |
|
|
schwìmme |
ìch |
hànn |
g'schwùmme |
geschwùmm |
Nager |
|
|
schwéére |
ìch |
hànn |
g'schwore |
geschwor |
Jurer |
|
|
sèhn |
ìch |
hànn |
g'sèhn |
gesìnn |
Voir |
|
|
singe |
ìch |
hànn |
g'sunge |
gesung |
Chanter |
|
|
sìtze |
ìch |
bìn |
g'sesse |
gesìtzt |
Être assis |
|
|
springe |
ìch |
hànn |
g'sprunge |
gesprung |
Courir |
|
|
spàlte |
ìch |
hànn |
g'spàlte |
gespàlt |
Trancher |
|
|
steche |
ìch |
bìn |
g'stoche |
gestoch |
Piquer |
|
|
stéhn |
ìch |
hànn |
g'stànde |
gestàng |
Être debout |
|
|
stéhle |
ìch |
bìn |
g'stohle |
gestohl |
Voler |
|
|
sterwe |
ìch |
hànn |
g'storwe |
gestorw |
Mourir |
|
|
stinke |
ìch |
hànn |
g'stunke |
gestunk |
Puer |
|
|
stosse |
ìch |
hànn |
g'stosse |
gestoosst |
pousser |
|
|
strìche |
ìch |
hànn |
g'strìche |
gestrìch |
Peindre |
|
|
trawe |
ìch |
hànn |
g'trawe |
getràà |
Porter |
|
|
trèffe |
ìch |
bìn/ hànn |
g'troffe |
getroffe |
Rencontrer |
|
|
trètte |
ìch |
hànn |
g'tròtte |
getròtt |
Coup de pied |
|
|
trinke |
ìch |
hànn |
g'trunke |
getrunke |
Boire |
|
|
düen |
ìch |
hànn |
g'dun |
geduu |
faire |
|
|
verderwe |
ìch |
hànn |
verdìrwe |
verdorbb |
gâter |
|
|
vergesse |
ìch |
hànn |
vergesse |
vergesst |
Oublier |
|
|
verliere |
ìch |
bìn |
verlore |
verlor |
Perdre |
|
|
verschwìnde |
ìch |
hànn |
verschwunde |
verschwung |
Disparaître |
|
|
wéje |
ìch |
hànn |
g'wöje |
gewoo |
Peser |
|
|
wèsche |
ìch |
hànn |
g'wèsche |
gewèscht |
Laver |
|
|
wiche |
ìch |
bìn |
g'wiche |
gewich |
Éviter |
|
|
wèrre |
ìch |
hànn |
worre |
worr |
Devenir |
|
|
wèrfe |
ìch |
bìn/hànn |
g'wùrfe |
geworff |
Jeter |
|
|
zèjje |
ìch |
hànn |
g'zöje |
gezoo |
Tirer |
|
|
zwinge |
ìch |
hànn |
g'zwunge |
gezwung |
Forcer |
|